कैलालीको बर्दगोरिया गाउँपालिका वडा नम्बर ४ मा रहेको कालिका माध्यमिक विद्यालयले प्राविधिक शिक्षामा फड्को मार्न थालेको छ । बि.सं. २०५० सालमा प्राथमिक विद्यालयका रूपमा स्थापना भएको सो विद्यालयमा हाल माध्यमिक तह अन्तर्गत कक्षा ११ को अध्यापन सुरु गरिएको छ ।

यति मात्र होइन सो विद्यालयले प्राविधिक धारको बाली विज्ञान विषयमा चालु शैक्षिक सत्रमा दोस्रो वर्षमा अध्यापन गराई रहेको छ भने पहिलो वर्षको नयाँ अध्यापनको लागी तयारी थालेको छ । तिन वर्षे बाली विज्ञान विषयको अध्यापनको स्वीकृति पाएको सो विद्यालय अभिभावक तथा बिद्यार्थीहरुको प्रमुख रोजाई बनेको छ । विगतमा यो विषय अध्ययनका लागि सहर बजार पस्नु पर्ने बाध्यता थियो ।

अभिभावक राजबहादुर बुढाले भने,… “घर नजिकको विद्यालयमा यो विषय पढाई हुँदा निकै सहज भएको छ । आफ्नो छोराछोरी बाहिर हुँदा खाए की भोकै होलान्, सुरक्षित होलान् की असुरक्षित होलान्, बिरामी होलान् की सन्चै होलान् भन्ने चिन्ताले सताउँथ्यो होला ।” उनले थपे,… “घर दैलोको विद्यालयले सबै चिन्ता दूर गरेको छ । घरको खाना खाएर राम्रो शिक्षा पाइरहेका छन् ।” खर्चका हिसाबले पनि धेरै सहज भएको उनको भनाई छ ।

सहर बजार बसेर बाली विज्ञान विषयको अध्ययन गर्न सायद आर्थिक रूपले सकिँदैन थियो होला । सो विषय अध्ययनरत छात्रा रामपती कुश्मी थारुले भनिन,… “घरमै बसेर पढ्न सकिने भएकाले अभिभावकहरूले पनि आट गर्नु भयो । विद्यालय समयमा अध्ययन र बाकी केही समयमा घरायसी काममा समेत अभिभावकलाई सघाउन पाइरहेकी छु ।” कृषिको आधुनिक व्यवसायीकरण र सामुदायिक चेतनाको विकास उनको प्रमुख लक्ष्य छ । यो विषय अध्यापनका लागि विद्यालयले प्रभावकारी व्यवस्थापनमा समेत जोड दिएको छ । बाली विज्ञान विषय अध्ययनका लागि नेपालगन्ज, महेन्द्रनगर, डडेलधुरा, बैतडी जानु पर्ने बाध्यता थियो ।

विद्यालयका अध्यक्ष टेकबहादुर कामीले भने,… “कमजोर आर्थिक अवस्था भएका तथा विभिन्न समस्याले बाहिर जान नसक्ने विद्यार्थीहरुका लागि हामीले यो विषय अध्यापनको स्वीकृति ल्याएका हौ । निकै प्रभावकारी समेत भइरहेको छ ।” विद्यार्थीहरूको शिक्षण सिकाई क्रियाकलापका लागि आवश्यक सबै पूर्वाधारको समेत व्यवस्था गरेको उनको भनाई छ । विद्यालयका अनुसार दक्ष तथा अनुभवी शिक्षक व्यवस्थापन सँगै उपयुक्त भौतिक संरचना, छात्रावासको व्यवस्था, आधुनिक विज्ञान प्रयोगशाला तथा लाइब्रेरीको राम्रो व्यवस्थापन गरेको छ ।

यस्तै विद्यालय सँग कृषिको प्रयोगात्मकका लागि १८ बिघा बढी क्षेत्रफल रहेको र हाल कृषि उत्पादन पनि भइरहेकाले थप सहज हुने अपेक्षा गरिएको छ । हाल सो विद्यालयमा सुदूरपश्चिम तथा कर्णाली प्रदेशका विभिन्न जिल्लाबाट समेत बिद्यार्थीहरु आउने गरेका छन् । २०५० सालमा करिब ३०जना विद्यार्थी सङ्ख्यामा स्थापना भएको सो विद्यालयमा माध्यामिक तह सम्म गरी हाल ७ सय बढी विद्यार्थीहरू अध्ययन गरिरहेका छन् ।