धनगढी-नेकपा एमालेको केन्द्रीय समीकरणले सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकार झन् सङ्कटमा परेको छ। सुदूरपश्चिममा एमालेको बहुमत रहे पनि सरकारको नेतृत्व भने माओवादी केन्द्रले गरिरहेको छ।
संसदमा २५ सदस्य रहेको एमालेको समर्थनमा १४ सदस्य मात्रै रहेको माओवादी केन्द्रले सरकार हाँकिरहेको छ। त्यसमध्ये पनि पूर्व आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्री झपट बोहरा एमाले प्रवेश गरेपछि उनको सांसद पद गुमेको छ। अहिले माओवादी केन्द्रसँग १३ जना सांसद मात्रै छन्।
एमाले माओवादी गठबन्धनपछि केन्द्रकै भागबन्डा अनुसार सुदूरपश्चिम प्रदेशमा माओवादीले सरकारको नेतृत्व पाएको थियो। माओवादी केन्द्रबाट निर्वाचित त्रिलोचन भट्ट प्रदेशको मुख्यमन्त्री छन्।
पार्टी फुटिसके पनि सुदूरपश्चिममा एमालेको समर्थन कायमै थियो। तर केन्द्रमा माओवादीले एमाले नेतृत्वको समर्थन फिर्ता लिएपछि पनि एमाले भित्रको माधव पक्षले केन्द्रको समीकरण पर्खिरहेको थियो।
अहिले केन्द्रमा प्रधानमन्त्री तथा नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपालबीचको सहमतिले त्रिलोचन भट्ट नेतृत्वको प्रदेश सरकार सङ्कटमा परेको हो।
यो सँगै एमालेले सुदूरपश्चिममा माओवादी नेतृत्वको सरकारलाई दिएको समर्थन फिर्ता लिने तयारी गरेको छ।
ुएमालेकै नेतृत्वमा सरकार बन्छ,ु नेकपा एमाले सुदूरपश्चिमका सचिव राजेन्द्र रावलले भने, ‘हामीले समर्थन फिर्ता लिने गृहकार्य थालिसकेका छौँ, अहिले छलफलको क्रममा छौँ। केन्द्रकै समीकरणका आधारमा अहिलेसम्म सरकार टिकिरहेको थियो तर अब त्यस्तो अवस्था छैन, यो सरकार ढल्छ।’
सुदूरपश्चिम प्रदेश सभामा रहेका माधव समूहका सांसदहरूले पनि केन्द्रको ‘मुभ’का आधारमा आफूहरू पनि अघि बढ्ने बताएका छन्। ‘हामी पर्ख र हेरकै अवस्थामा छौँ,ु प्रदेशसभा सदस्य दीर्घ सोडारीले भने, ‘अहिलेसम्म छलफल भइसकेको छैन। हामी आवश्यकताको आधारमा निर्णय लिन्छौँ। एमालेको नेतृत्वमा सरकार बन्ने पक्का छ।’
सुदूरपश्चिम प्रदेशसभामा नेकपा एमाले २५ सिट सहितको सबैभन्दा ठूलो दल हो। माओवादी केन्द्रका १३, नेपाली कांग्रेसका १२ र जनता समाजवादी पार्टीका २ जना प्रदेशसभा सदस्य छन्।
प्रदेश सरकार गठन गर्न २७ जना प्रदेशसभा सदस्यको समर्थन चाहिन्छ। एमालेलाई थप दुई सांसदको साथ भएमा पनि सभामुखको निर्णायक मतले सरकार निर्माण हुन्छ। तर माओवादीलाई आफ्नो नेतृत्वमा नयाँ सरकार बनाउन वा अहिलेकै सरकार टिकाउन भने अन्य पार्टीका १४ जना सांसदको समर्थन आवश्यक हुन्छ।
जसपा निर्णायक तर छैन छलफल
नेपाली कांग्रेस र जसपा दुवै पार्टीसँग मिले मात्रै त्यो सम्भव छ। तर माओवादी-कांग्रेस गठबन्धनमा जसपाले साथ दिने निकै कम सम्भावना छ।
जनता समाजवादी पार्टीकी सांसद मालामती रानाले सरकारमा सहभागी हुने विषयमा तत्काल छलफल नभएको बताइन्। ‘हामीलाई सरकारमा आउनुहोस् भनेर कुनै दलले पनि छलफल गरेको छैन। पार्टीको केन्द्रको समीकरणका आधारमा हामी पनि अगाडि बढ्छौँ,’ उनले भनिन्, ुहाम्रो पार्टीले उठाएका मागहरु पूरा भए भने मात्रै हामी सरकारमा जान्छौँ। तर आवश्यक पर्यो भने एमाले नेतृत्वको सरकारलाई बाहिरै रहेर पनि समर्थन जनाउन सक्छौँ।’
माओवादी नेतृत्वको सुदूरपश्चिम सरकारमा एमालेभित्र माधव पक्षका प्रकाशबहादुर शाह आन्तरिक मामिला तथा कानुन मन्त्री, कृष्णराज सुवेदी सामाजिक विकास मन्त्री र माया भट्ट उद्योग पर्यटन वन तथा वातावरण मन्त्री छन्।
माओवादी केन्द्रका त्रिलोचन भट्ट मुख्यमन्त्री र विनिता चौधरी भूमि व्यवस्था कृषि तथा सहकारी मन्त्री छन्।
एमालेभित्र ओली पक्षका भौतिक पूर्वाधार विकास मन्त्री पठानसिंह बोहरालाई मुख्यमन्त्री त्रिलोचन भट्टले पुसमा बर्खास्त गरेका थिए भने माओवादी केन्द्रका झपट बोहराले पुसमै आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्रीबाट राजीनामा दिएर एमाले प्रवेश गरेका थिए।
